We’ll Be Belarusians! (Будзьма беларусамі!) is a short animated Belarusian film. Created in 2011, it’s about five minutes long. It’s the first Belarusian-language cartoon about Belarus’s history.
For such a short film, Belarusians has a big plot, and made a big impact. The film tells the story of the entire history of Belarus, from the beginning of the world all the way to 1991, when the modern-day independent Belarusian state formed. The cartoon ends with the line, “Let everyone create their own sequel” (“Хай кожны напіша ўласны працяг”). It has an explicitly nationalistic/patriotic goal—to attract attention to Belarus’s rich history and culture. The film’s creators also wanted to break stereotypes about Belarusians. It seems to have succeeded—at least in the first goal—if viewership is any indication: it briefly reached the top-10 most watched videos on YouTube when it was released, and the top-3 videos on Yandex, which is basically the Russian version of Google.
The cartoon’s story is told in rap. It was written by Lyavon Volskiy (Лявон Вольскі), who has been one of Belarus’s most popular singers over the years—he’s known for N.R.M. and Krambambula. The cartoon’s lead vocals were performed by Aleksandr Pomidorov (Аляксандр Памідораў), whose current music project is called Pomidor/Off.
The cartoon is also unusual in that it was created not by a big animation company but by the Internet portal and company Tut.by (in collaboration with the company Budzma Belarusami, a project engaged in spreading Belarusian culture), which is full of news, events, and information about Belarus. The site was visited by 2.3 million people in 2016, which is almost half of Belarus’s Internet-using population.
Director: Yuliya Lyashkevich (Юлія Ляшкевіч)
Voice actors: Aleksandr Pomidorov (Аляксандар Памідораў), Lyavon Volski (Лявон Вольскі)
Production company: Будзьма беларусамі!
The website for the company Budzma Belarusami.
The full film:
The film’s text (also available in Russian and English):
Не было раней нічога, а цяпер усяго многа.
За гэта мы мусім падзякаваць Богу,
Ён ствараў наш свет у жанры фрыстайлу,
Прамовіў “Будзьма!”, і Беларусь паўстала.
Іхтыязаўры і іншыя цмокі…
Мы напачатку ў акіяне моклі,
А потым пакінулі водныя нетры
І займелі мы назву “неўры”.
Неўры здавён, ад першых вякоў
Пераўтвараліся ў ваўкоў —
Такая вось звычка была ў народа…
Жыцень, Пярун, Дажджбог і Кола Сварога —
У паганскіх багоў продкі нашыя верылі,
Але ўжо хрысціянства грукае ў дзверы ім.
Будзьма ведаць свой род, шалёны народ, беларускі народ!
Год 862 ад нараджэння Хрыстова —
Пра Полацак першыя летапісныя словы.
Ў тым Полацку збудуюць сабор Святой Сафіі
(У свеце былі толькі тры такія).
Тамтэйшы князь Усяслаў Чарадзей
Быў чоткі персанаж, але слухай далей!
У Полацку жыла Еўфрасіння Святая,
Памяць пра яе ў стагоддзях не тае.
Для яе зрабілі знакаміты крыж
(Не проста супер, а супер-звыш),
Але ў апошнюю вайну артэфакт прапаў.
Такі вось, прабачце, мясцовы грааль.
Ідзем далей, не марудзім доўга.
Час надышоў князя Міндоўга.
І тут мы зацяміць мусім з табой —
Тады Беларусь называлі Літвой,
А дакладней — Вялікім Княствам Літоўскім
З гербам “Пагоня” і суперскім войскам.
Пакрочым далей сваім шляхам пыльным.
Князь Гедымін засноўвае Вільню.
Сон легендарны — ваўчара ў латах…
На Вікіпедыі пра гэта багата.
Будзьма ведаць свой род, шалёны народ, беларускі народ!
Год 1362-гі.
Шчэрацца дзіды. Лунаюць сцягі.
Нашыя войскі ля Сіняй Вады
Разбілі трох ханаў Залатое Арды,
І Княства Літоўскае раптам — о-па! —
Зрабілася буйнейшай дзяржавай Еўропы.
Давайце далей разгортваць світак.
У Княстве Літоўскім княжыць Вітаўт.
Тэўтонскі Ордэн нам пагражае.
Пад Грунвальдам бітва ўсё вырашае.
Вітаўт з Ягайлам, польскім каралём,
Крыжакоў адправілі ў металалом.
Францішак Скарына — канкрэтны мажор.
Вучыўся не ў Полацку, а за мяжой.
І з гэтай навукай ён добра парадзіў —
Беларускую Біблію выдаў у Празе.
Вайскоўцы былі ў форме не горшай —
Паклалі маскоўскае войска пад Оршай
У 1514-м годзе,
Але годзе пра гэта, наперад мы пойдзем!
Хвілінны прыпынак — зараз і тут
Зацверджаны Трэці Літоўскі статут,
А пад Кіргхольмам разбілі шведаў,
Відаць, ты пра гэта раней не ведаў.
Будзьма ведаць свой род!
У Магілёве ў бітве апантанай
Сем тысячаў палегла акупантаў.
Якіх акупантаў? Ну, гэтых… З Усходу —
Прадстаўнікоў братняга расейскага народу.
Іх называлі яшчэ “маскавіты”,
А мы ўжо ў Рэчы жылі Паспалітай —
Беларуска-літоўска-польскай дзяржаве —
І чамусьці суседзяў усіх раздражнялі.
Тры падзелы Рэчы Паспалітай —
Вось так — узялі нас і падзялілі.
Найбольшую частку з’ела Расея…
Сярод шляхты незадаволенасць спее.
На сцэне з’явіўся Тадэвуш Касцюшка.
Запомніць імя гэта трэба. Таму што
Тадэвуш канкрэтным быў рэвалюцыянерам —
У свабоду, роўнасць, братэрства верыў,
Змагаўся за гэта нават у Штатах,
Але рускі царызм яго кінуў за краты.
Будзьма ведаць свой род, шалёны народ, беларускі народ!
Падчас напалеонаўскага землятрусу
З беларусамі біліся беларусы,
А ў 1863-м
Паўстанне ізноў пажарышчам свеціць.
Кастусь Каліноўскі, сын Беларусі
Ў роспачы быў, у гаркоце, у скрусе,
Падняў касінераў, смела біўся ў палях,
Але ў пятлі на Лукішках скончыў свой шлях.
Свет на мяжы ХХ стагоддзя.
Трэба падымаць культуру ў народзе!
Багушэвіч, Багдановіч, Купала і Колас,
Ластоўскі, Луцкевіч… Багата было вас!
Дзясяткі й дзясяткі выбітных імёнаў…
Але ўжо рэвалюцыя палае чырвоным.
Ну вось. У рэвалюцыйных жахах
З’яўляецца новая дзяржава.
Завецца прыгожа яна: БНР.
Яе ўтварэнне святкуем і цяпер.
Але раптам аднекуль — з дзіркі ад бубліка —
З’яўляецца іншая на табе рэспубліка.
Завецца ўжо не рамантычна яна —
Савецкая сацыялістычная.
20-я гады. Векапомны час.
Беларусізацыя пануе ў нас.
Пісьменнікі пішуць выдатныя творы,
Мастакі ў Віцебску заўсёды ў гуморы…
І гэтак было, пакуль не прыйшоў
Год 37-мы, крывавае шоу.
Але то шчэ была апраметная.
І вось пекла — Другая сусветная.
Былі акупанты, былі партызаны,
Краіну ізноў на шматкі разгрызалі…
Ізноў беларусы з абодвух бакоў…
Ліецца кроў родных братоў.
Канец вайне! Здавай аўтамат!
І вось ужо ў небе ляціць касманаўт.
Машэраў, прамову сваю гавары!
Спявайце пра Яся грамчэй, “Песняры”!
Барыс Кіт, рабі вынаходкі ў НАСА,
А мы застанемся з краінай сам-насам.
Рэспубліка Беларусь — яе назва цяпер.
Прыняты сцяг, зацверджаны герб.
Спяваюцца песні, чытаюцца вершы…
Год 1991-ы…
Будзьма
Ведаць свой род!
Шалёны народ, беларускі народ…
На гэтым шматкроп’е. У рукі вам сцяг
Хай кожны напіша ўласны працяг…
Будзьма
Ведаць свой род!
Шалёны народ, беларускі народ…
Будзьма
Ведаць свой род!
Шалёны народ, шалёны народ…
